Hava kalitesi dağılım modelleri; bir kaynaktan çıkan kirleticinin, farklı atmosfer koşullarında, etki alanındaki alıcı noktalara dağılımını matematik teknikleriyle hesaplanması esasına dayanır. Bu modeller genellikle kurulması planlanan tesislerin oluşturacağı muhtemel kirliliği önceden tahmin edip tedbir almak amacıyla kullanılmaktadır.
Mevcut ve yeni kurulacak tesislerin etki alanında Hava Kirlenmesine Katkı Değeri (HKKD)’nin dağılım modellemesi kullanılarak hesaplanması, tesis etki alanında hava kalitesinin ölçülmesi ve ölçüm metotlarının belirlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır:
- İşletmelerden atmosfere verilen emisyonların saatlik kütlesel debileri; mevcut tesisler için bacalardan ölçülerek, baca dışı kaynaklar ile yeni kurulacak tesisler için emisyon faktörleri kullanılarak tespit edilir.
- Saatlik kütlesel debi (kg/saat) değerleri Tablo 2.1 de verilen değerleri aşması halinde, tesis etki alanında emisyonların Hava Kirlenmesi Katkı Değeri (HKKD) mümkünse saatlik, aksi takdirde, günlük, aylık ve yıllık olarak hesaplanır.
Mevcut tesis için aylık olarak hesaplanmış Hava Kirlenmesine Katkı Değerlerinin (HKKD) en yüksek olduğu farklı inceleme alanlarında her bir inceleme alanında bir istasyon olmak üzere en az iki istasyon kurularak bir ay süre ile sürekli olarak hava kalitesi ölçümleri yapılır. Kirliliğin aylara bağlı olarak değiştiği ve arttığı bölgelerde yetkili merci ölçüm zamanını belirler.
Tesis etki alanında prosese bağlı olarak oluşan toz emisyonlarının hava kalitesi üzerine etkilerini ve atmosferik dağılım profilini belirlemek üzere ABD EPA tarafından geliştirilen AERMOD Programı kullanılarak “Hava Kirlenmesine Katkı Değerleri” hesaplanmaktadır. AERMOD Programı uluslararası kabul görmekte, dünya çapında birçok araştırmacı, denetim ve yetki organları tarafından gaz ve toz emisyonlarının atmosferik dağılımını tahmin etmek amacıyla kullanılmakta olup, modelin temelini sabit Gaussian Dağılımı oluşturmaktadır. Bu model ile bir çok emisyon kaynağı (nokta, alan, çizgi ve hacim) aynı anda veya ayrı ayrı modellenebilmektedir.
Sanayiden Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği EK-2 gereğince, mevcut ve yeni kurulacak tesislerin etki alanında Hava Kirlenmesine Katkı Değeri (HKKD)’nin dağılım modellemesi kullanılarak hesaplanması, tesis etki alanında hava kalitesinin ölçülmesi gerekmektedir.
Bilim Mühendislik, ulusal ve uluslararası Çevresel Değerlendirme Raporları için gerekli hava kalitesi dağılım modellerini mevzuata uygun olarak yapmakta ve raporlandırmaktadır. Firmamız, dağılım modellerinde genel olarak EPA tarafından geliştirilen ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kabul gören AERMOD,ISCST3 vb… programları kullanmaktadır.
